skip to Main Content
Moet er nog gazon zijn?

Moet er nog gazon zijn?

image
12.8.2020

Auteur: Jurgen Van de Walle, Tuin- en landschapsarchitect

Door de aanhoudende droge zomers, het definitief uit de handel nemen van specifieke bestrijdingsmiddelen en het vele onderhoudswerk wordt het steeds moeilijker om een piekfijn kortgeschoren gazon te bekomen.

Laat het wel duidelijk zijn dat een gazon nog steeds aanbeveling verdiend als tuinpad boven andere verhardingsmaterialen. Verder brengt een korter gemaaid stuk gras rust en structuur in een tuin en is het een plaats voor ontmoeten, tafelen, spelen,…

De vraag rijst dan ook her en der of het zinvol is om een kaal gazon te proberen in stand te houden dan wel of er alternatieven zijn.

Een kort gemaaid gazon vereist een jaarlijkse verticuteerbeurt, een regelmatige bemesting, soms een noodzakelijke kalkgift, het toedienen ven herbiciden en pesticiden die bepaalde plagen snel moeten kunnen in de kiem smoren. Dikwijls komt er nog een beregeningsinstallatie aan te pas om de zode van voldoende vocht te kunnen voorzien.

Het groene kleed huisvest weinig of geen andere planten of dieren en al zeker geen sprinkhanen en neemt gemiddeld de helft van de tuin in beslag. Reken daarbij nog eens een vierde deel bestrating en er schiet dus extreem weinig waardevol groen over in onze tuinen.

Door de aanhoudende droge zomers, het definitief uit de handel nemen van specifieke bestrijdingsmiddelen en het vele onderhoudswerk wordt het steeds moeilijker om een piekfijn kortgeschoren gazon te bekomen.

Vaak wordt een maairobot ingezet om het gemiddelde van 27 maaibeurten per jaar automatisch te laten gebeuren. Indien je jezelf echt een pak werk wil besparen door het inzetten van een maairobot, hou dan ook rekening met het plaatsen van een relatief brede boord langs het gazon waar de maairobot over kan rijden om zo het gazon inclusief de kanten te kunnen maaien. Het plaatsen van een dergelijke brede boord in klinker of andere materialen vereist dan ook een vaak niet geringe bijkomende investering.
Tegenover al deze intensieve en niet-ecologische benadering van een standaard gazon bestaat er gelukkig alternatieven zoals klavergazons, bloemenweiden, akkerbloemenveldjes, een bloemrijk grasveld.

Als we aan alternatieven denken dan moeten deze de gemiddelde tuin een ‘biodiverse boost’ kunnen geven en moeten ze op zijn minst minder arbeidsintensief zijn en of minder jaarlijkse onkosten met zich meebrengen voor het onderhoud en de instandhouding ervan. Het gemaaide perceel moet wel nog alle mogelijkheden kunnen bieden voor sport en spel.

Door al geruime tijd te experimenteren met tredplanten of planten die een zekere mate van betreding verdragen zijn er een aantal interessante gegevens naar boven gekomen die bruikbaar zijn om  toe te passen bij het aanleggen van een bloemrijk grasveld.


Heel wat inheemse plantensoorten kunnen zich zeer goed handhaven in een bestaand gazon met een aangepast maairegime.

Een aantal geteste soorten die het zeker goed zullen doen in een doorsnee gazon zijn witte klaver Trifolium repens, biggekruid Hypochaeris radicata, het bijenkorfje Prunella vulgaris, het madeliefje Bellis perennis, ereprijzen Veronica chamaedrys en officinalis, reigersbek Erodium cicutarium, duizendblad Achillea millefolium, rolklaver Lotus corniculatus.

Daarnaast zijn volgende soorten aanbevelenswaardig hoewel deze wat kieskeuriger kunnen zijn qua standplaats en grondsoort. We hebben het hier over zandblauwtje Jasione montana, blaassilene Silene vulgaris, hazepootje Trifolium arvense.

Voor een kruidig tredveldje zijn wilde marjolein Origanum vulgare, grote tijm Thymus pulegioïdes en ijzerhard Verbena officinalis toppers.

Het zijn allen planten die meermaals maaien tijden het jaar goed verdragen en die bloeien op een geringe hoogte van vijf tot twintig centimer. Na een maaibeurt hebben ze een nieuwe korte groeicylus tussen de één en vier weken om opnieuw tot bloei te komen en zaad te zetten.

Sommigen soorten zoals bijenkorfje, madeliefje, ereprijs en reigersbek blijven bloeien bij een maaihoogte van vijf centimeter.







Hoe gaat dat maaien nu het beste in zin werk?
Het vroegere statisch kortgeschoren gazon wordt omgevormd tot een dynamische  gemeenschap van planten en dieren die van maart tot oktober voor kleur en beweging zorgen.

Vooraleer we beginnen met de omvorming kan je best het bestaande gazon voor de winter al niet mee gaan bemesten of bekalken.  In maart kan je de grasmat verticuteren en nadien een grondstaal nemen om meer over de samenstelling van de bodem te weten te komen. Een mengsel op maat gemaakt kan vermengd met vochtig zand zo ingestrooid worden op het geverticuteerde gazon vanaf maart.

Sommige soorten zullen enkel het eerste jaar rozetten vormen en pas de volgende zomer gaan bloeien. Dat is ook zo bij bloemenweides. Anders dan bij bloemenweides zaaien wij het eerste jaar geen eenjarige akkerbloemen in omdat deze voor ons doel te hoog uitgroeien.

Eens de zaden gekiemd zijn en de plantjes zich met hun wortels vastgezet hebben kan je een eerste maaibeurt geven. Het is immers zinvol om in het primaire stadium van de plantjes ze voldoende licht en lucht te geven en te vermijden dat de bestaande grassen hun gaan verstikken.

Eens de soorten goed tussen het gras genesteld zitten kunnen we een maairegime opstellen. Het omgevormd grasveld gaan we nu niet meer wekelijks  gaan maaien om zo de bloei van de ingezaaide soorten te bevorderen.

We zorgen er steeds voor dat een gedeelte van het gazon altijd in bloei blijft en een ander deel vijf centimeter gemaaid wordt. Op deze manier vermijden we perioden zonder bloei en kunnen de insekten hun voordeel blijven halen. In onderstaand voorbeeld laten we zestig procent van het omgevormde gazon ongemoeid gedurende zes weken.

Maairegime



Conclusie:

Door het toepassen van bovenstaand voorgesteld maairegime wordt de tijd nodig om het gazon te maaien meer dan gehalveerd.  Bijgevolg spaar je de kosten van verticuteren, bemesten, bestrijden en de watergift uit. Doordat veel van de toegepaste soorten rozetten vormen en ijle bloemstengels hebben wordt er ook een pak minder bladmassa geproduceerd.

Het is raadzaam om de niet gemaaide stukken vier weken op rijkere gronden en zes tot acht weken op armere gronden niet te maaien. Dankzij de ijle groeiwijze is het niet zo dat de vegetatie na 6 weken niet meer kan afgereden worden met een doorsnee grasmachine.

Eens dit langer stuk gemaaid moet worden wordt het eerder wekelijks gemaaide stuk één tot twee weken voor deze maaibeurt niet meer gemaaid zodat er een vlotte verplaatsing van de aanwezige insekten mogelijk is.

Door binnen het omgevormde stuk randen of paden steeds weer te gaan afrijden krijg je een vaste structuur die opnieuw rust brengt en uitnodigt om te gaan wandelen en nieuwe soorten planten en dieren te gaan spotten.

Door deze werkwijze te volgen kan een rustig maar saai gazon omgetoverd worden tot een wilde weelde zonder je nog langer zorgen te hoeven maken rond plaagsoorten en hun bestrijding, droogte en bemesting.

Back To Top
The Green City uses Googles cookies and scripts to analyse your use of our website anonymously, so we can customise its functionality and effectiveness and display advertisements. We also use Facebook, Twitter, LinkedIn and Google cookies and scripts, with your consent, to enable social media integration on our website. If you wish to change which cookies and scripts we use, you can alter your settings below.
Cancel