Tekst en foto’s: Marc Verachtert
Luchtfoto: website Vlaamse Bouwmeester
Dat slechts een bescheiden budget nodig is om een woonwijk uit de jaren zestig meer waterrobuust en groener te maken, bewijst de gemeente Oostkamp.
Oude wijk wordt nieuw
De wijk Kroonhove telt 110 woningen dicht bij het centrum van de gemeente. Het is een typische wijk uit de jaren zestig met laagbouw eengezinswoningen, brede straten, nog ruimer bemeten kruispunten en parkeerplaatsen en voetpaden die zo goed als zelden tot nooit gebruikt werden. De noodzaak aan snelheidsremmende ingrepen en de noodzaak tot het afrekenen met regelmatig de kop opstekende wateroverlast zette het gemeentebestuur aan tot actie.
Via drie wijkexpedities werden de omwonenden betrokken bij het opmaken van de plannen door onder andere tuin- en landschapsarchitect Denis Dujardin. Wat uit de bus kwam, kon gerealiseerd worden voor een bescheiden budgetdoor kleine ingrepen maar dan wel op meerdere plaatsen in de wijk. De gemeente trok 40.000 euro uit voor aankoop van materialen en planten en betaalde een externe aannemer 68.000 euro, bedragen exclusief BTW.
Bijgestuurd wegconcept
Grote kruispunten kregen een andere ruimtelijke invulling aangemeten. Beton maakte plaats voor groen en de mogelijkheden tot het ontvangen van regenwater dat neervalt op de verharding er rond. Te brede en tot overdreven snelheid uitnodigende straten kregen verkeer vertragende maatregelen ingebouwd. Er kwamen versmallingen links en rechts van de rijbaan die ineens fungeren als buienborders, beplante wadi’s. Via uitsparingen in de boordsteen laten ze het water opslokken dat via de goten hun richting uitkomt. Vanzelfsprekend zijn er overstorten voorzien.
Elders in de wijk zijn lange en rechte tweebaanswegen over korte afstand versmald tot eenbaansweg met het visueel effect van een ‘karrenspoor’. De middenruimte en de zijstroken kleuren groen door het gebruik van betongrasdallen. In de op de wegenis teruggewonnen ruimte, aan beide zijde van het karrenspoor, hebben toekomstbomen kans om groot te worden.
Weg niet gebruikte voetpaden
Wat de voetpaden betreft koos Oostkamp bewust voor ‘alleen nog daar waar nodig’. In de woonstraten kwamen ze daardoor zelfs volledig te vervallen. Ze ruimden plaats voor groentapijt. In de hoofdstraten, met meer verkeer, werden ze aan één kant van de weg bewaard. Dit herdenken van de voetpaden zette aan om ook de inritten naar de particuliere eigendommen onder handen te nemen. Ze combineren nu een droge toegang tot elke woning, met links en rechts daarvan een voor de autobanden bedoelde harde groenstrook in betongrasdallen.
Nooit meer zoals vroeger
Alle ingrepen samen zorgden voor 5000 m² minder verharding, evenveel ruimte aan extra groen en nog meer terreinwinst wat opvangen van regenwater betreft. Hier stroomt dus flink wat minder water richting riolering. Het kan het terug richting natuur en grondwaterreserve.
Oostkamp was met dit project trouwens niet aan zijn proefstuk toe. In de periode 2017-2022 werden in totaal niet minder dan 13.100 m² beton, asfalt en andere bestrating ingeruild voor groen. En ze zetten door naar de toekomst. Het gemeentebestuur wil in nieuwe projecten namelijk alleen nog gesloten verharding waar het echt niet anders kan, laat water infiltreren waar het kan en zorgt voor een maximum aan groen op het openbaar domein.
Meer info: Oostkamp, Dienst Publieke Ruimte, publiekeruimte@oostkamp.be