Tekst: Marc Verachtert

Gent wil- net als zoveel andere steden en gemeenten- een maximaal aantal daken groen kleuren. Logisch. Groendaken zijn een zegen voor een verstedelijkte omgeving. Ze rijgen de voordelen aan mekaar. Kort door de boog: groendaken en bij uitbreiding groene daktuinen vervangen het groen waarop de woning of gelijk welk ander gebouw zijn voet zet en vervullen in plaats van dat ‘vollegrondsgroen’ dezelfde ecosysteem- of natuurdiensten. Soms meer, soms minder. Denk luchtzuivering, vastleggen van fijn stof, kansen voor biodiversiteit en -actueler dan ooit- retentie en vertraagde afvoer van neerslag en terugdringen van warmtereflectie- en opslag van het gebouw.

Gentse daken kleuren groen

Vooral het isolerend effect van een groendak haalt particulieren wel eens over de streep. Zij het dat net daarover de resultaten gemeten en genoteerd voor studies flink variëren en soms zelfs laten twijfelen over de effectiviteit ervan. Dat de temperaturen op een klassiek zwart dak snel hoog oplopen en zelfs voelbaar is in de naast- en ondergelegen ruimtes, staat wel vast en wordt voorkomen door een groendak.  Beschermen van de dakdichting tegen vroegtijdige beschadiging, daar is wel eensgezindheid over, net als over het verbeteren van uitzicht vanuit hogere ramen. Met een groendak op een bijbouw hoeft niet langer op een saai zwart dak uitgekeken, maar op groen en zelfs nog meer kleur. Incluis van vlinders en vogels die op bezoek komen.



Daktuinen van klein tot groot

Voor elke stad -en dat brengt ons terug bij Gent- speelt natuurlijk mee dat de som van vele kleintjes één groot maken. Vandaar dat Gent zijn inwoners al twintig jaar lang bijspringt met subsidies. Het zorgde zo voor meer dan 133.000 gesubsidieerde oppervlakte. Het merendeel daarvan zijn kleine, particuliere projecten. Er zijn natuurlijk ook de projecten die promotoren en andere ‘grotere’ bouwinstanties realiseren en die -meer dan eerder de naam daktuin of zelfs dakpark verdienen. Een voorbeeld is het project Tribeca op het terrein van de vroegere Filature de Rabot, een jutespinnerij en -twijnderij in de Bloemekenswijk tussen het Rabot en Wondelgem, ten noorden van het stadscentrum goed voor één hectare groen op diverse niveaus.

Tribeca heeft een verleden. In 1999 sloot de Filature, maar bleef het terrein bezet door veel verzegelde oppervlakte en de status brownfield. Vandaag is Tribeca een 2,4 ha groot woongebied met die bijna één hectare groen op een veelheid van gebouwenniveaus. Het ligt verspreid over zowel heuse daken onder vorm van extensieve groene sedumlaag maar evenzeer als veelzijdige daktuinen voor elke vorm van particulier gebruik bij appartementen en lofts en dat alles uitgevoerd door het groenbedrijf Canopy bv uit Gent.



Groendak, daktuin of dakpark?

Het grootste aaneengesloten groene dakgeheel van het project Tribeca ligt achter de vroegere industriegebouwen, bij exclusieve stadswoonsten en bovenop een filiaal van een discount warenhuis en een parkeergarage. De intensieve daktuin op de discounter is een absolute blikvanger van 3200 m² groot! Met die oppervlakte heeft dit dakpark de naam het grootste in zijn soort in België te zijn. Harde bewijzen daarvoor zijn er niet. Wel dat het inmiddels, bijna zes jaar na realisatie, een mooi groen of eerder nog kleurig geheel werd, met dank aan de kwaliteit van de uitgevoerde werken en de door het groenbedrijf gemaakte plantenkeuze.



Inzicht in de opbouw

De opbouw van het dakpark is deze van een traditioneel groendak. Bovenop de waterdichtingslaag van het gebouw liggen een beschermdoek, een drainage- en bufferlaag met een capaciteit van circa 23 liter wateropslag/m², een filterdoek en substraat dat op zich ook weer flink wat vocht buffert. Het substraat is op sommige plekken zelfs 70 cm dik en daarmee ruim voldoende voor zowel gazon als een veelheid aan vaste planten en siergrassen die sterk zijn tegen periodes van droogte. Samen gaan ze voor mooie borders die lijn en sfeer brengen in het grote geheel en ook meer intieme plekken creëren. In het dakpark boven de discounter zijn houtige gewassen eerder spaarzaam gebruikt. Boven de parkeergarage werd dat echter ruimschoots gecompenseerd. Daar groeien ongeveer 1.200 inheemse struiken. Idem voor het aantal bomen. Boven de discounter vier, op de parkeergarage 21!



Denk gezondheid en klimaat

Tussen al dat groen door slingert een pad dat duidelijk maakt dat bezoekers hier welkom zijn. Bewoners en bezoekers waarderen vooral de aanwezigheid van groen en dan nog voornamelijk omdat ze erop uitkijken, er kunnen in rondwandelen of zich er op een andere manier in kunnen ontspannen. Dat datzelfde groen gaat voor zoveel meer en dan vooral een bijdrage levert aan een gezonde leefomgeving en een onder controle houden van klimaat, daar wordt zelden bij stil gestaan. Nochtans is net dat een belangrijke meerwaarde van groendaken, ook en zeker in deze oppervlakte.

Meer informatie:

www.gent.be en https://stad.gent/nl/groen-milieu/water-bodem/subsidie-voor-klimaatadaptieve-ingrepen

www.canopy-greenroofs.be

https://www.devijfdegevel.be/nl/cases/tribeca-gent-de-sociale-en-rendabele-waardevermeerding-van-een-omvangrijke-daktuin